26 กันยายน 2021

COVID-19 and endocrine and metabolic diseases. An updated statement from the European Society of Endocrinology

การเข้าใจ  endocrine phenotype สามารถช่วยประเมินและดูแลสุขภาพด้านระบบต่อมไร้ท่อของผู้ป่วย ตลอดจนป้องกันภาวะแทรกซ้อนหลังติดเชื้อโควิด19

COVID-19 and diabetes mellitus ผู้เป็นเบาหวาน ไม่ได้เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโควิด แต่ เมื่อติดเชื้อแล้ว จะเพิ่มความรุนแรงของโรคโควิด เพิ่มอัตราการนอนโรงพยาบาลและการแอดมิดในไอซียูตลอดจนอัตราการเสียชีวิต

COVID-19 and newly onset diabetes มีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันระหว่างโควิดและเบาหวาน  ดังนี้  β-cells ของตับอ่อนมีตัวรับ  ACE2 receptor ปริมาณมาก ซึ่งเชื้อโควิด SARS-CoV-2 สามารถเข้าทางตัวรับนี้ ไปทำลายเบต้าเซลล์และทำให้น้ำตาลในเลือดสูงได้ บางรายอาจมีน้ำตาลสูงวิกฤติจนเกิด ketoacidosis หรือ hyperosmolarity และต้องรักษาด้วยอินซูลินขนาดสูง ยิ่งไปกว่านั้น ยังพบผู้ป่วยเบาหวานรายใหม่ในคนไข้ที่ติดเชื้อโควิด สันนิษฐานว่า เชื้อโควิด มี potential diabetogenic action  อย่างไรก็ดี ควรติดตามข้อมูลในอนาคตต่อไป

Bone and mineral metabolism in COVID-19 หลายการศึกษาพบผู้ป่วยโควิดมีระดับแคลเซียมต่ำในเลือด โดยเฉพาะอย่างยิ่งรายที่ได้รับการผ่าตัดต่อมพาราไทรอยด์ หรือรายที่ขาดวิตามินดี  นอกจากนี้ ภาวะขาดวิตามินดียังส่งผลต่อการติดเชื้อและการตอบสนองของภูมิคุ้มกัน

Adrenals and COVID-19 พบการเกิดภาวะพร่อมฮฮร์โมนต่อมหมวกไต ได้จากหลายการศึกษา เช่น ผลการชันสูตรผู้ป่วยที่เสียชีวิตจากโควิด พบ degeneration and necrosis in the adrenal cortical cells จากการที่เชื้อไวรัสทำลายเซลล์โดยตรง direct cytopathic effect  นอกจากนี้ พบ acute adrenal insuff จาก thrombosis ที่ต่อมหมวกไต เช่นกัน ส่วนกรณี critical-illness related corticosteroid insufficiency related to COVID-19 ถึงพบน้อยแต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้ จาก relative adrenal insufficiency resulting from inadequate glucocorticoid-mediated anti-inflammatory activity in relation to the severity of stress caused by a critical illness ดังนั้น หากคิดถึงภาวะพร่องฮอร์โมน ควรให้ยาสเตียรอยด์ ปรับตาม stress dose 

Pituitary and COVID-19 พบ pituitary apoplexy (กลไกจาก cerebrovascular endothelial damage may lead to progressive vascular syndrome or  linked to direct viral damage which can enter the brain through the olfactory nerve, or directly reach the median eminence) นอกจากนี้ ยังพบ hyponatremia และ  hypophysitis ได้

อ่านต่อ  โควิดและไทรอยด์ และรายละเอียดอื่นๆ  ตามลิงค์  https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs12020-021-02734-w

Share on social media:
Facebook
Twitter
LinkedIn
Telegram

โพสที่เกี่ยวข้อง